Z leczniczych właściwości ciepła korzystano już w starożytności, gdzie instynkt oraz obserwacja świata zwierzęcego wytyczały drogi prostego lecz skutecznego postępowania leczniczego. Jako istoty stałocieplne jesteśmy wyposażeni w doskonale rozwinięty układ termoregulacji sprzężony z ośrodkowym układem nerwowym (mózg).
Działanie mechanizmów termoregulacji polega na przekazywaniu informacji z receptorów skóry, które reagują na zmiany temperatury, do podwzgórza. Tam wyzwalany jest szereg reakcji powodujących oddawanie bądź zatrzymywanie ciepła przez ustrój. Objawia się to skurczem bądź rozkurczem naczyń krwionośnych oraz odruchami typu drżenie z zimna, pocenie, itp., co w konsekwencji wywołuje zmiany w wielu układach i narządach ustroju. Na podstawie tego i wielu lat badań oraz obserwacji dowiedziono, że ciepło korzystnie wpływa m.in. na:
- UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY – naprzemienny skurcz i rozkurcz naczyń krwionośnych znacznie poprawia ich elastyczność, dzięki temu krew krąży sprawniej po organizmie, poszczególne narządy są lepiej ukrwione; serce otrzymuje dostateczną ilość krwi, co w rezultacie prowadzi do uregulowania jego pracy
- UKŁAD ODDECHOWY – dzięki zwiększonemu dopływowi krwi do płuc wzrasta zapotrzebowanie na tlen, którą krew transportuje po całym organizmie
- CZYNNOŚĆ WYDZIELNICZĄ NEREK – lepsze ukrwienie i dotlenienie organizmu to również sprawniejsze usuwanie zbędnych produktów przemiany materii – gdzie istotną rolę odgrywają właśnie nerki, co w konsekwencji wpływa na całą gospodarkę wodno-elektrolitową
- OBNIŻENIE NAPIĘCIA MIĘŚNI – szybszy przepływ krwi, prawidłowo dotlenionej, przez pracujące mięśnie przyczynia się do szybszego usuwania metabolitów (związków chemicznych powstających jako reakcja pracujących mięśni), włókna mięśniowe stają się elastyczniejsze, co prowadzi do obniżenia ich napięcia i sprawniejszej pracy
- ZMNIEJSZENIE POBUDLIWOŚCI NERWOWEJ ORAZ WRAŻLIWOŚCI RECEPTOROWEJ – przez co działa uspokajająco i przeciwbólowo
- CZYNNOŚCI WYDZIELNICZE WIELU GRUCZOŁÓW (szczególnie potowych)
- PRZYŚPIESZENIE PRZEMIANY MATERII – ciepło przyspieszając pracę poszczególnych narządów w rezultacie wpływa na szybsze zużycie energii dostarczonej organizmowi.
Ten rozległy wpływ ciepła na organizm ludzki wykorzystywany jest nie tylko w profilaktyce zdrowotnej, ale również w leczeniu wielu schorzeń, zwłaszcza tzw. chorób cywilizacyjnych, jak również w procesie odnowy biologicznej, szczególnie u sportowców.